Modul: Bruk av kjelder

Når må du vise til kjelder, og korleis gjer du det?

Unngå plagiat

Quiz: Bruk av kjelder

APA 7th eksempelsamling Nord universitet

Harvard Nord universitet

Eit viktig prinsipp i akademisk skriving er at ein ikkje presenterer andre sine funn, meiningar og refleksjonar som sine eigne. Ein skal referere til dei kjeldene ein har brukt. Dette kjem av akademiske prinsipp om etterprøvbarheit og etterrettelegheit. Om du ikkje følger desse prinsippa, kan det få store konsekvensar, blant anna kan du bli tatt for plagiat.

På denne sida har vi samla nokon døme på tilfelle som treng kjeldetilvising, og nokon som ikkje gjer det. Er du usikker på om du treng å vise til kjelde? Spør rettleiar eller oss på biblioteket!

Tilfelle som treng kjeldetilvising

Døma under kjem frå APA 7th, som er ein mykje brukt referansestil. Men, du må hugse å følgje dei retningslinjene som finnst i den referansestilen du brukar.

Direkte sitat

Ordrett attgiving, til dømes definisjonar og formuleringar til vidare drøfting, skal alltid vise til ei kjelde. Sitat som er mindre enn 40 ord vert markert med hermeteikn. Sitat som har meir enn 40 ord, skal du skrive i eit eige avsnitt med innrykk, utan å bruke hermeteikn. Husk at sitat skal ikkje stå markert i kursiv.

Eksempel:

«I forskningsetisk forstand er fabrikkering og forfalskning av kilder og datamateriale den mest alvorlige formen for uredelighet» (Dalland, 2020, s. 158)

Kjelde: Dalland, O. (2020). Metode og oppgaveskriving (7.utg.). Gyldendal.

Indirekte sitat

Indirekte sitat, også kalla parafrasering, er tilfella der du gjev att innhald med eigne ord. Forklarer du kva andre har meint, tenkt, beskrive eller funne ut? Da skal du vise til ei kjelde.

Eksempel:

Dalland (2020, s. 49) skriv at hermeneutikk er viktig for alle som skal arbeide med menneske, fordi hermeneutikken handlar om å tolke og forstå grunnlaget for menneskeleg eksistens.

Kjelde: Dalland, O. (2020). Metode og oppgaveskriving (7. utg.). Gyldendal.

Utsegner og påstandar

Utsegner eller påstandar som ikkje er opplagt sanne, treng kjeldetilvising. Viss du hevdar noko som du trur andre kan tvile på, vere ueinige i eller det er kunnskap lesaren kanskje ikkje veit noko om, bør du underbygge påstanden med å vise til ei kjelde.

Gjenbruk av eigne tekstar

Om du gjenbruker delar av eigne tekstar, til dømes tidlegare eksamenstekstar, må du referere til deg sjølv. Du kan lese meir om sjølvsitering her.

Tilfelle som ikkje nødvendigvis treng kjeldetilvising

Allmenne sanningar treng ikkje kjeldehenvisning

Du trenger for eksempel ikkje å vise til kjelde viss du skriv at Noreg ikkje er medlem av EU. Viss dei aller fleste lesarane dine er kjent med ein idé, eller du er sikker på at ein påstand allment er halde for å vere sann, treng du til vanleg ikkje ei tilvising. Unnataket er når den idéen du presenterer, til vanleg vert sett i samband med ei spesiell kjelde. Da bør du vise til denne. Viss du er i tvil om kunnskapen er allment kjent, bør du vise til kjelde.

Eigne idéar, oppdagingar eller kommentarar

Når du presenterer dine eigne idéar, tankar, oppdagingar eller kommentarar om noko, så viser du ikkje til ei kjelde. Det er viktig at det er tydeleg for lesaren at dette er dine eigne synspunkt.

Hugs alltid viss det er andre sine tankar du framstiller, må du alltid vise til dei kjeldene du har brukt, sjølv om du bruker eigne ord!